کافئین بوکلی کافئین بوکلی ارائه دهنده کتابهای الکترونیکی و صوتی
خیام از شاعران مشهور ایران، در عصر سلجوقی است. تخلص این شاعر گرانمایه ابوالفتح عمر بن ابراهیم الخیامی خیام است. خیام به معنی خیمه‌دوز است. او از نیشابور خراسان پا به عرصه‌ی وجود گذاشت. تاریخ تولدش معلوم نیست. در سال 467هـ.ق. از جانب مالکشاه و خواجه نظام‌الملک برای اصلاح تقویم ایرانی معروف به جلالی دعوت شد، در این هنگام او ریاضی‌دان معروفی بود. نظامی عروضی خیام را ححت‌الحق می‌نامند. او با خیام در بلخ در سال506هـ.ق. ملاقات کرد. از وی شنید که می‌گفت: «گور من در مکانی باشد که هر بهاری، شمال بر من گل‌افشانی کند.» این سفارش خیام با زندگی و روحیه‌ی او سازگار است.
نام: غیاث الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری
متخلص: عُمَر خَیّام نیشابوری
لقب: حجّةالحق
آثار: رباعیات خیام، از آثار او در ریاضی وجبر ومقابله رساله فی شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس، رساله فی الاحتیال لمعرفه مقداری الذهب والفضه فی جسم مرکب منهما, و لوازم الامکنه را می‌توان نام برد.
مقبره: نیشابور
امام محمّد غزالی در مورد خیام می‌گوید: «جاءالخق و زهق الباطل»این شاعر بزرگ در هر رباعی خود، از منظق ریاضی پیروی کرده و یک قضیه را مطرح می‌کرد. او در محفل‌ها شرکت نمی‌کرد. تن به بحث و مجادله‌های فلسفی و کلامی نمی‌داد. او دوست نداشت، صاحب مقامی شود. جز به ضرورت نمی‌نوشت و سخن نمی‌گفت. زیرا او نمی‌توانست، حقیقتی را که پذیرفته, انکار کند. تحمل عواقب ناهنجار بیان حقیقت را هم نداشت. او خود را به این قانع کرد که:
چون چرخ به کام یک خردمند نگشت
تو خواه فلک هفت شمر، خواهی هشت
خیام، ابوعلی سینا را استا بزرگ می‌دانست، به او ارادت فراوان داشت. او در آرامش نسبی زندگی کرد و به این دلیل مورد تعغرض مستقیم قرار نگرفت. قفطی نویسنده‌ی تاریخ‌الحکما پنجاه سال بعد از مرگ خیام در مورد او می‌نویسد: «خیام امام خراسان و علامه‌ی دوران خود و بر دانش یونانیان مسلط بود. شعرهای او مانند مار خوش خال و خط, ظاهری فریبا و باطنی زهرآگین داشت. او در کتمان اسرار خود اصرار داشت و ظواهر شرع را مراعات می‌کرد.
خیام در سال 526هـ.ق. در سن هشتاد و سه سالگی در گذشته است. نظامی عروضی در سال 530هـ.ق. حدود چهار سال بعد از مرگ خیام, به کنار مزار او در گورستان حیره‌ی نیشابور رفت. در سال 1934میلادی در ایام جشن هزاره‌ی فردوسی دولت ایران یادمانی از سنگ مرمر سفید را بر فراز مقبره‌ی خیام برافراشت. او را می‌توان به عنوان اصیل‌ترین چهره‌ی خلاق قرن یازدهم میلادی در زمینه‌ی ریاضیات نامید. حتی استاد پرویز شهریاری معتقد است، که این عصرا را باید عصر عمر خیام نامید. او ذهنی منطقی ولی ناآرام داشت، جز به استدلال تن نمی‌داد.
چو نیست در این زمانه سودی ز خرد
جز بی‌خرد از زمانه، بر می‌نخورد
ای دوست بیار آن چه خرد را ببر
باشد که زمانه سوی ما بنگرد
آرامگاه خیام، نیشابور – منبع تصویر: ویکی پدیا
بخشی از معرفی شاعر آسمانی «باباطاهر»:
همدانی از شاعران اواسط قرن پنجم، معاصر طغرل بیک سلجوقی است. او در اواخر قرن چهارم هجری چشم به جهان گشود. همیشه در این فکر بود که خداوند انسان را به عدل و احساس امر می‌کند. ترانه‌هایش را با لهجه‌ی لری سرود. شعرهایش بسیار لطیف، با عواطف رقیق و معانی دل‌انگیز می‌باشد. این عارف قرن پنجم با این که بر عربی تسلط کامل داشت، برای زنده نگهداشتن ادبیات ملّی مانند فردوستی خدمت مؤثری کرده است. او با چشم دل به طبیعت نگریست.
مطالعه ی بیشتر: مطالعه
